Lonen afgestudeerde pabo’ers meer in de pas

De uurlonen van recent afgestudeerde pabo’ers zijn in 2016 tot dichtbij het hbo-gemiddelde genaderd, zo geven hbo-alumni aan in de jaarlijkse HBO-Monitor. Waar de uurlonen voor pabo’ers jarenlang fors achterbleven bij het hbo-gemiddelde, in 2015 zelfs bijna 10 procent lager, betreft het verschil in 2016 nog maar 1 procent. Deze inhaalslag heeft zich bijna geheel voorgedaan in slechts één jaar tijd, en hangt waarschijnlijk (deels) samen met de relatief sterke verhoging van de cao-lonen in het onderwijs in 2016¹. Ook speelt de groeiende schaarste aan (bevoegde) leraren vermoedelijk een rol.

Ook de pas afgestudeerde hbo’ers aan de lerarenopleidingen voor het voortgezet onderwijs (vo) lijken mee te profiteren van de groei in de cao-lonen en de toenemende schaarste, zo is te zien in Figuur 1. Tussen 2015 en 2016 groeide het (gemiddeld) uurloon voor vo-leraren met 4 procent. Hun lonen stegen daarmee minder snel dan de lonen van de pabo’ers (+13%), maar vergelijkbaar met de groei van het totale hbo-gemiddelde (+4%). Bovendien liggen de uurlonen van pas afgestudeerden aan de vo-lerarenopleidingen al meer dan 10 jaar fors boven die van het gehele hbo, sinds 2007 gemiddeld zelfs meer dan 10 procent.

Het is hierbij belangrijk om te benadrukken dat deze cijfers enkel betrekking hebben op de recent afgestudeerden aan het hbo. De resultaten zijn gebaseerd op basis van het jaarlijkse afgestudeerdenonderzoek HBO-Monitor. De HBO-Monitor vindt ongeveer anderhalf jaar na diplomering plaats en geeft aan de hand van een vragenlijst inzicht in de transitie van hbo naar arbeidsmarkt. De salarisperspectieven van leraren op langere termijn lijken aanzienlijk minder gunstig. Zo volgt uit het Arbeidsmarktinformatiesysteem van het ROA (Maastricht University) dat de loonontwikkeling voor basisschoolleraren en docenten beroepsgerichte vakken (vo) matig is². Verder blijken de salarissen van leraren er in de afgelopen decennia (ten opzichte van andere publieke sectoren) relatief op achteruit te zijn gegaan³, en is het onderwijs een sector waarbinnen de carrièreperspectieven vaak beperkt worden geacht⁴.

Figuur 1 - Gemiddeld bruto uurloon (incl. inflatiecorrectie) afgestudeerden hbo-lerarenopleidingen (voltijd), anderhalf jaar na afstuderen, metingen 2007-2016

Als we niet naar de uurlonen van recent afgestudeerden aan de lerarenopleidingen kijken, maar naar het gemiddeld maandinkomen (niet in figuur weergegeven) dan volgt overigens een iets ander beeld. In het onderwijs wordt immers vaak parttime gewerkt, en dit heeft zijn weerslag op de hoogte van de maandlonen. Anno 2016 ligt het (mediaan) bruto maandloon van afgestudeerden aan de vo-lerarenopleidingen rond het gemiddelde voor hbo-bachelors (ongeveer €2.100 voor voltijdstudenten). Het maandloon van afgestudeerde pabo’ers ligt daarentegen bijna 10 procent lager dan het hbo-totaal (circa €1.900). Wel is ook het maandloon van recent afgestudeerde leraren fors gegroeid tussen 2015 en 2016, onder pabo'ers met bijna 13 procent en onder vo-leraren 9 procent. Ter vergelijking: in de gehele (pas afgestudeerde) hbo-populatie groeide het (gemiddeld) maandloon tussen 2015 en 2016 ruim 5 procent.

[1] CBS (2017). In 2016 grootste cao-loonstijging sinds 2009. Zie: https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2017/01/in-2016-grootste-cao-loonstijging-sinds-2009.